فارسی
English
تاسیس اولین گروه تخصصی ایلخانی شناسی در ایران
مقدمه:
مغولان پس از اتحاد قبایلی در مغولستان به دو سوی قلمرو خود هجوم آوردند در مسیر غرب، آنان خط و کتابت را از اقوام ترک اویغور اخذ کردند و از همین رو برای مدتهای مدید، فرامین پادشاهان مغول به همین خط بوده است ولی خط اویغوری در ایران که دارای الفبا و خط خاص خود بود نمی توانست کارایی داشته باشد لذا استفاده آن، در حد همان کتابت فرامین محدود گشت و برای بیان رخدادهای تاریخی و سایر حوزه های علمی، از زبان فارسی و عربی استفاده شد.
فرمانروایان مغول از همان ابتدا برای ثبت تاریخ فتوحات خود علاقه عجیبی به نگارش تاریخ نشان دادند و مورخین را مورد حمایت خود قرار دادند شاید به همین سبب است که دو وزیر به نام این دوره: جوینی و خواجه رشید الدین فضل الله در کنار مشغله های دیوانی به کار کتابت تاریخ نیز پرداختند و دو شاهکار تاریخنگاری این دوره را خلق کردند. مزیت تاریخ نگاری های ایرانی این دوره در این است که آنان از منابع دست اول نظیر تاریخ شفاهی پادشاهان مغولی و اسناد دولتی بهره مند بودند این درحالی بود که همتایان عرب آنان از منابع دست دوم و حتی دست سوم برای نگارش تاریخ بهره می بردند.
حکومت ایلخانی به موازات تصرف ایران، خلافت عباسی را بر انداخت و بنیاد روابط با دولت ممالیک شام و مصر را گذاشت و ارتباطی نیز با فرمانروایان مسیحی اروپا برقرار کرد آنان همچنین با شاخه دیگر فرمانروایان مغول در روسیه، موسوم به "خانات اردوی زرین" ارتباطات گسترده داشتند .به جرات می توان گفتن دانش این دوره از تاریخ جهان اسلام، در دست ایران است چرا که اولا مرکزیت قلمرو ایلخانان، ایران بوده است از طرفی کشورهای عربی قادر به استفاده از منابع فارسی نیستند در حالی که در ایران، امکان کامل بهره مندی از آثار عربی حتی برای دانشجویان وجود دارد. گروه ایلخانی شناسی قادر است با استفاده از ظرفیت علمی کشور در رشته های مختلف به روش بین رشته ای، به باز آفرینی فرهنگ و تمدن این مقطع تاریخی بپردازد.
اقدامات زیر ساختی:
- تاسیس کتابخانه الکترونیک گروه
در این مرحله، کتابخانه دیجیتالی گروه، حداقل با 2000 جلد کتاب شناسایی شده راه اندازی خواهد شد. با دیجیتالی شدن این منابع عظیم تاریخی و در دسترس بودن آن به شیوه های مختلف مانند:انتشار در وب سایت ، نرم افزار و موبایل، امکانات بی نظیری در اختیار محققین مراکز مختلف تحقیقاتی و اجرایی قرار خواهد گرفت.
در ایران، تنها گروه تخصصی که در این زمینه فعالیت دارد گروه تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور) است. که به صورت عمومی در همه حوزه های علوم اسلامی، نرم افزار تولید می کند. با تبدیل منابع مکتوب دوره مغول به قالب نرم افزار در دانشگاه زنجان، مرکز ایلخانی شناسی نخستین گروه تخصصی دانشگاهی کشور خواهد بود که در این حوزه به فعالیت می پردازد.گروه می تواند در آینده، تبدیل به گروه تخصصی تبدیل منابع به نرم افزار های سفارشی برای رشته های مختلف دانشگاهی باشد.
- طراحی وراه اندازی وب سایت گروه
راه اندازی وب سایت تخصصی چند زبانه گروه با امکانات حرفه ای :
الف – بانک اطلاعاتی پژوهشگران تاریخ مغول:
در سراسر دنیا اساتید مختلفی وجود دارند که به صورت مستقل در عرصه های گوناگون فرهنگ وتاریخ مغول کار می کنند. متاسفانه این گروهها هیچ ارتباط سازماندهی شده ای با هم ندارند. با تاسیس این گروه، افراد مذکور شناسائی و رزومه و شبکه های ارتباطی آنها با دیگر پژوهشگران در صفحات مربوط به آنان درج شده و پژوهشگران جهان از طریق این گروه می توانند از آخرین اقدامات درزمینه تحقیقات مغول شناسی مطّلع شوند
ب- اطلاع رسانی تخصصی فعالیتهای گروه
برخی فعالیت های گروه نظیر: برگزاری کارگاه، کنفرانس و غیره از این طریق اطلاع رسانی خواهد شد.
پ) دسترسی تحت وب کتابخانه دیجیتال
پس از دیجیتالی شدن منابع دوره، این کتابها از طریق مرکز به صورت آنلاین در اختیار پژوهشگران سراسر دنیا قرار خواهد گرفت.
ت) راه اندازی سامانه آموزش های مجازیLms
در جهت ارائه آموزش های متعدد برپایه اینترنت، راه اندازی گروه یادگیری الکترونیکی در دستور کار قرار دارد. گروه از این طریق می تواند خدمات خود را در سراسر دنیا به علاقمندان حوزه ایلخانی شناسی ارائه نماید.برای این منظور تولید محتوا برای سامانۀ یادگیری الکترونیکی(eLearning ) مد نظر خواهد بود.
ث) سامانه ارتباطات علمی الکترونیکی:
این سامانه در ذیل وب سایت اصلی مرکز، وظیفه ارتباط علمی با پژوهشگران دنیا را عهده دار خواهد بود و می تواند به صورت آنلاین و آفلاین به ارائه خدمات پرداخته و اطلاعات را به صورت سریع به ایمیل پژوهشگران ارسال نماید.
- تجهیز دفتر مرکز
دفتر مرکز در محل دانشکده علوم انسانی قرار دارد. هدف از تاسیس این مرکز مدیریت امور خواهد بود. بدیهی است برای این منظور برخی امکانات اولیه به شرح زیر تدارک دیده شده است.
اتاق مدیریت مرکز
اتاق جلسات
اتاق امور فنی و اجرائی
سالن همایش و کنفرانس.